REKOMENDACJE
XVI Konferencji Izby Domów Maklerskich
„Rynek dla rozwoju gospodarki”
Bukowina Tatrzańska, 4-6 marca 2016
1. Rządowa strategia rozwoju rynku kapitałowego w Polsce jako jeden z kluczowych warunków realizacji Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – konieczne wsparcie polityczne i przywództwo na szczeblu Rządu.
Przyśpieszenie wzrostu gospodarczego i unowocześnianie polskiej gospodarki wymaga zwiększenia roli rynku kapitałowego w finansowaniu przedsiębiorstw i zmniejszenia zależności od finansowania bankowego. Wzrost produktywności i konkurencyjności polskiej gospodarki wymaga zmian strukturalnych polegających na przesuwaniu ciężaru inwestycji z branż schyłkowych w kierunku sektorów o wysokim potencjale innowacyjnym. Doświadczenia międzynarodowe wskazują, że to rynki kapitałowe są bardziej efektywne w finansowaniu nowych przedsięwzięć niż tradycyjny system bankowy.
Uwarunkowania powyższe czynią dalszy rozwój polskiego rynku kapitałowego koniecznym dla skutecznej realizacji Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, zakładającego m.in. rozbudowę polskiego przemysłu na bazie najnowszych technologii, wzrost inwestycji i ich efektywności, przy zwiększonym udziale kapitału krajowego. Silny krajowy rynek kapitałowy powinien być więc jednym z priorytetów polityki gospodarczej państwa, ponieważ wspiera on budowę innowacyjnej gospodarki o charakterze nieperyferyjnym, z siedzibami firm, centrami kompetencji i zarządzania w kraju.
System finansowy nie przybiera automatycznie kształtu optymalnego dla danej struktury gospodarki. Znaczenie mają też czynniki natury politycznej, które determinują regulacje kształtujące zasady funkcjonowania całego systemu finansowego. Krytyczne znaczenie ma więc wsparcie polityczne i przywództwo na szczeblu rządu dla opracowania rządowej strategii rozwoju rynku kapitałowego w Polsce.
Zwiększenie roli rynku kapitałowego w finansowaniu polskich przedsiębiorstw wymaga m.in.: poprawy jego wizerunku, zwiększenia ochrony inwestorów i ich zaufania do rynku, preferencji podatkowych, które aktywizowałyby oszczędności krajowe i stymulowałaby ich konwersję w kapitał dostępny dla przedsiębiorstw, adekwatnych regulacji, które są elastyczne, kosztowo-oszczędne i zrównoważone, przyjaznych procedur administracyjnych, podniesienia poziomu edukacji społeczeństwa, efektywnych kosztów dostępu do infrastruktury transakcyjnej.
2. Aktywny udział Polski w debacie na temat szczegółowych rozwiązań Unii Rynków Kapitałowych w Europie, aby chronić interes polskiego rynku kapitałowego i jego uczestników
Konieczność pobudzenia wzrostu gospodarczego w Europie i zwiększania produktywności europejskich przedsiębiorstw były główną przyczyną inicjatywy Komisji Europejskiej stworzenia Unii Rynków Kapitałowych w Europie zakładającej wzrost udziału rynku kapitałowego w finansowaniu potrzeb przedsiębiorstw europejskich.
Unia Rynków Kapitałowych to dla Polski szansa lecz również potencjalnie zagrożenie, jeśli nie podejmiemy aktywnych działań w celu zwiększenia konkurencyjności krajowego rynku kapitałowego. Istnieje bowiem wysokie ryzyko jego marginalizacji i koncentracji obrotów na największych giełdach o najwyższej płynności.
Plany integracji rynków kapitałowych w Europie pokazują potrzebę wspierania rozwoju rynku krajowego przez władze i instytucje państwowe. Lokalny rynek kapitałowy jest podstawą rozwoju gospodarczego nawet w warunkach braku barier przepływu kapitału. Wspieranie krajowego rynku kapitałowego jest szczególnie ważne w przypadku mniej rozwiniętych państw członkowskich UE, w tym Polski, m.in. ze względu na większe potrzeby inwestycyjne, niebezpieczeństwo poszerzenia się luki między nimi a rynkami bardziej dojrzałymi i większe skutki nowych rozwiązań́ , w ramach Unii Rynków Kapitałowych, dla mniejszych podmiotów i rynków.
Konieczne jest więc dostosowanie zgłaszanych inicjatyw do zróżnicowanych warunków panujących w poszczególnych państwach UE dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju. Konsekwencją różnic w rozwoju gospodarek krajów Unii Europejskiej oraz roli krajowych rynków kapitałowych jest niemożność́ stworzenia jednolitego rozwiązania, które byłoby uniwersalne i jednocześnie optymalne dla wszystkich państw i regionów.
Biorąc powyższe pod uwagę Polska powinna aktywnie uczestniczyć w konsultacjach i debacie publicznej na temat szczegółowych rozwiązań URK, aby chronić interes lokalnego rynku kapitałowego i jego uczestników, a tym samym zapewnić sobie niezbędne warunki wyjściowe do wprowadzania własnych rozwiązań na poziomie kraju.
3. Dobra reputacja rynku kapitałowego warunkiem jego rozwoju.
Pozytywna rola rynku kapitałowego w gospodarce zależy od jego wizerunku wśród polityków, inwestorów, przedsiębiorców. Po to, aby rynek kapitałowy mógł być motorem napędowym innowacyjnej gospodarki potrzebuje zaufania społecznego. Rolą i powinnością przedstawicieli administracji państwowej jest deklaracja pełnego wsparcia dla rozwoju rynku kapitałowego. Obywatele muszą zrozumieć rolę rynku kapitałowego w gospodarce i jego przełożenie na ich zamożność, a tym samym mieć poczucie, że silny rynek kapitałowy leży w ich interesie. Wszyscy uczestnicy rynku kapitałowego spółki, infrastruktura rynku, firmy inwestycyjne, inwestorzy – przy pełnym wsparciu rządu i urzędników publicznych – powinni więc wspólnie podjąć wszelkie działania, aby rynek miał lepsza reputację.
Reputacja rynku kapitałowego zależy głównie od ochrony inwestorów, szczególnie mniejszościowych. Właściwa ochrona inwestorów to wynik odpowiednich regulacji prawnych, właściwego nadzoru. W celu skutecznej i niezwłocznej egzekucji prawa, konieczna jest likwidacja luk w prawie opóźniających ściganie przestępców i usprawnienie sądownictwa w celu znacznego skrócenia procesów.
4. Preferencje podatkowe dla aktywizacji oszczędności krajowych dla zwiększenia podaży kapitału na rynku kapitałowym.
Postulujemy pilne stworzenie warunków, które aktywizowałyby oszczędności krajowe i wspierały tworzenie kapitału krajowego dostępnego dla najbardziej dynamicznych firm. System podatkowy powinien promować kapitał, który trafia na rynek kapitałowy i jest źródłem rozwoju polskich przedsiębiorstw.
Konieczne są preferencje podatkowe dla inwestorów indywidualnych, dla przenoszenia oszczędności polskich gospodarstw domowych z depozytów bankowych na inwestycje na rynku kapitałowym. Postulujemy wprowadzenie znacznych ulg podatkowych dla zysków kapitałowych, w tym szczególnie dla inwestycji o horyzoncie czasowym ponad rok.
Należy także usunąć bariery podatkowe, które sprawiają, że zyski i straty z bezpośredniego inwestowania na giełdzie nie mogą być rozliczane wspólnie z zyskami i stratami z inwestycji w fundusze inwestycyjne.
5. Wspieranie oszczędzania dlugoterminowego.
Dynamiczny rozwój gospodarki nie będzie możliwy bez zwiększenia poziomu i zmiany struktury oszczędności w kierunku wzrostu wolumenu oszczędności długoterminowych. Zachęcajmy więc do dobrowolnego oszczędzania na emerytury i przebudujmy zasady funkcjonowania III filaru emerytalnego. Wprowadźmy system, który będzie trwały, bezpieczny i prosty. Po zmianach w funkcjonowaniu Otwartych Funduszy Emerytalnych Polacy potrzebują gwarancji, że nowy ład nie będzie podlegał częstym zmianom, a warunki ustalone początkowo nie zmienią się na gorsze w perspektywie następnych kilku lat.
Konieczna jest poprawa konstrukcji produktów długoterminowego oszczędzania. Niezbędne zmiany powinny zakładać m.in. likwidację lub znaczne podwyższenie maksymalnej kwoty rocznych wpłat do dobrowolnego systemu emerytalnego i zastąpienie jej limitem ulgi oraz zniesienie dolnej granicy wieku, w którym można zostać klientem IKE i IKZE.
Rekomendujemy również wprowadzenie zasady domyślności oszczędzania w III filarze. Domyślność ta powinna być rozumiana jako automatyczna przynależność do systemu oszczędzania długoterminowego dla wszystkich osób pracujących, przy czym każdy pracujący mógłby dobrowolnie zrezygnować ze tej przynależności.
6. Zachowanie proporcjonalności przy wprowadzaniu unijnych regulacji dla ograniczenia wzrostu kosztów.
Niezwykle istotne jest zwiększenie konkurencyjności polskiego otoczenia regulacyjnego. Kwestii tej nie można pominąć w procesie unowocześnienia polskiej gospodarki. Bardzo ważne jest, aby regulacje dotyczące uczestników rynku kapitałowego były bardziej elastyczne, kosztowo oszczędne, by w pełni była stosowana zasada proporcjonalności przy implementacji przepisów Unii Europejskiej.
Z uwagi na znaczną różnicę jaka wciąż dzieli nasz rynek kapitałowy od rynków w Europie obciążenia regulacyjne jego uczestników są bardziej dotkliwe kosztowo w stosunku do firm działających na innych rynkach unijnych, stawiając krajowe podmioty rynku kapitałowego w gorszej pozycji konkurencyjnej. Istotną rolę ma tutaj ustawodawca/regulator, a także nadzorca, którzy w znacznie większym stopniu powinni zwracać uwagę na wpływ przyjmowanych rozwiązań na konkurencyjność polskiego rynku kapitałowego.
7. Uwzględnianie punktu widzenia praktyków rynku przy tworzeniu i wdrażaniu nowych regulacji .
Partnerska współpraca ustawodawcy i administracji rządowej z praktykami rynku jest jednym z kluczowych warunków tworzenia konkurencyjnego rynku kapitałowego w Polsce. Tylko w wyniku pełnej współpracy i uwzględniania w znacznie większym stopniu opinii uczestników rynku kapitałowego możliwe jest wprowadzanie przepisów, które z jednej strony są praktyczne i kosztowo oszczędne zaś z drugiej zapewniają odpowiednią ochronę inwestorów i zaufanie do rynku.
Przy wdrażaniu nowych regulacji takich jak ustawy, rozporządzenia czy wytyczne, niezbędna jest ścisła współpraca podmiotów krajowego rynku kapitałowego z prawodawcą i nadzorcą już na początkowym etapie tworzenia nowych regulacji.
Bezwzględnie należy zrezygnować z praktyki wprowadzania zmian do projektowanych regulacji na końcowym etapie prac legislacyjnych już po zakończeniu konsultacji z uczestnikami rynku.
Apelujemy o dokonanie przeglądu przepisów prawa obowiązujących obecnie na rynku kapitałowym i niezwłoczne rozpoczęcie wspólnych prac nad implementacją dyrektywy MIFID II.
8. Stworzenie zachęt finansowych do wchodzenia przedsiębiorstw na giełdę.
Obecność na giełdzie zwiększa transparentność notowanych tam podmiotów, a także całej gospodarki, co poprawia efektywność alokacji zasobów. Firmy, które chcą wejść na giełdę nie mogą myśleć tylko o dodatkowych kosztach, jakie będą musiały ponieść i obowiązkach, jakie będą musiały wypełnić. Powinny one również dostać zachęty w postaci m.in szerszego uznawania za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesion9ch w związku z wprowadzeniem akcji na giełdę.
9. Wspieranie rozwoju krajowych firm inwestycyjnych.
Efektywny rynek kapitałowy w Polsce wymaga także silnej branży krajowych domów maklerskich, która pozyskuje kapitał na rozwój najbardziej dynamicznych i innowacyjnych przedsiębiorstw, szczególnie z sektora średnich i małych przedsiębiorstw, i zapewnia im pokrycie analityczne, niezbędne do zainteresowania inwestorów i pozyskania kapitału. Stworzenie lepszych warunków firmom inwestycyjnym do ich rozwoju, w tym możliwości dywersyfikacji źródeł przychodów, a także ograniczenie kosztów nowych regulacji i infrastruktury ma wielkie znacznie dla rozwoju polskiego rynku kapitałowego.
W zakresie regulacji szczególny niepokój budzi fakt, iż bardzo często przyczyniają się one do nadmiernych obciążeń prowadzenia działalności i spadku rentowności tradycyjnej działalności inwestycyjnej, która jest podstawowym czynnikiem rozwoju rynku kapitałowego. Ważne jest m.in., aby instytucje mające wpływ na regulacje i nadzór nad rynkiem kapitałowym bardziej sprzyjały szerokiemu wykorzystaniu przez firmy inwestycyjne usług outsourcingowych, dla obniżenia kosztów.
Pobierz: PODSUMOWANIE I REKOMENDACJE XVI Konferencji Izby Domów Maklerskich